Veel hoef ik jullie niet wijs te maken over de bloemetjes en de bijtjes, daar weten jullie vast wel genoeg van, althans dat hoop ik. Dat alles in de natuur van elkaar afhankelijk is, dat heb ik ook al meermaals uitgelegd. Nu echter wil ik jullie meenemen in de praktijk, daarvoor organiseert Natuurvereniging Ken en Geniet a.s. zaterdag 8 juli haar open dag in Natuurtuin Kandoel. Er zullen op deze dag diverse keren rondleidingen gegeven worden, waaraan ook u kunt deelnemen. Daarbij proberen we u enthousiast te maken, om ook een hoekje van uw tuin natuurlijk te gaan beheren. Vaak kan dit heel eenvoudig, door een vierkante meter van de huidige beplanting te verwijderen en daar wilde bloemen in te zaaien. Veel hoeft dat beslist niet te kosten, want wilde bloemen zijn eenvoudig uit te zaaien. We laten op de open dag zien hoe u dit zaad kunt winnen, want overal kunt u dit wel vinden. Het is een kwestie van de ogen open houden en een klein zakje meenemen of nog beter een envelop.

Ken en geniet

Of moet ik zeggen geniet en ken, want daar komt het wel op neer. Bij de natuurvereniging laten we u genieten en wie geniet wil beter leren kennen. Allerlei wilde bloemen staan inmiddels te bloeien in Kandoel, bekende zijn natuurlijk de klaproos en korenbloem, maar er staat nog veel meer, teveel om hier allemaal te behandelen. Zo staat er ook knoopkruid, een plant die het overal redelijk goed doet, het is een aantrekkelijke bloeier. Hommels, bijen, zweefvliegen en vlinders maak je er blij mee, deze halen er hun voedsel. Knoopkruid lokt de insecten met zijn kleurige bloemhoofdje, dat de insecten al van ver af ontdekken. Een kleinere bloem zoals hondsdraf lokt juist met zijn geur zijn bestuivers. Het is het spel van de natuur, geven en nemen, een samenspel waar veel van af hangt. Wordt een bloem niet bestoven, dan zal deze zich ook niet voort kunnen planten, juist daarom zijn met name die beestjes van groot belang.

Bestuiving

Hadden we het net over insecten welke een belangrijke rol hebben, dan vervolgen nu met de wind. Er wordt weleens gezegd, bij zwangerheid, dat zal wel door de wind gekomen zijn. Nou in de natuur kan dit echt wel, er zijn meer dan genoeg planten die door de wind bestoven worden. Het stuifmeel wordt dan als een wolkje meegenomen met de wind en valt elders op een andere plant op de stamper en de bestuiving is een feit. U zult beslist wel de hazelaar kennen, in het vroege voorjaar zie je daar soms de wolkjes met stuifmeel wel vliegen. Die hazelaar past een slimme truc toe, want als een struik katjes heeft, dan zijn de vrouwelijke bloempjes nog niet open gegaan. Zo komt het stuifmeel altijd op een andere struik terecht, eentje die wel al vrouwelijke bloeiwijze open heeft staan. Dus u ziet, niet altijd zijn de bijtjes een noodzaak, al zullen we beslist niet zonder ze kunnen.

Zaaien

Bestuiven is een noodzaak, maar vervolgens zal ook het bestoven zaadje ergens terecht moeten komen. Daar heeft de natuur ook hele slimme oplossingen voor, want zaadverspreiding kan op allerlei manieren plaats vinden. Een bekende is de appel valt niet ver van de boom, die kennen we allemaal wel, al zullen we er niet altijd bij stil staan. Vruchten zijn nu eenmaal zaaddragers, in elke vrucht zitten zaden, in de ene meer als in de andere. Een appel die 0nder een boom blijft liggen, kan zorgen voor een nieuwe fruitboom. De pitjes in de appel kunnen uitgroeien tot een nieuwe fruitboom, als we deze de kans geven. Hetzelfde geldt voor alle vruchten, ze vallen op de grond en krijgen in de herfst extra voeding door neervallende bladeren. Niet elke vrucht zal leiden tot een nieuwe boom en dat is maar goed ook. Stel dat elk beukennootje uit zou groeien tot een reuzeboom, dan hadden we al gauw geen plek meer. De beuk noemen we dan ook weleens een kindermoordenaar. Want begint uit een zaadje van de beuk een boompje te groeien in het voorjaar, dan sterft deze door lichtgebrek, als de beuk zijn bladerendek sluit. Sterft de volwassen beuk, dan krijgt de zaailing voldoende licht en kan uitgroeien tot een boom.

Schieten

Niet alle zaadjes en vruchten vallen zomaar naar beneden, er zijn er ook die weg geschoten worden, de bekendste is het springzaad en de brem. De zaadjes zitten op een soort van springveer, die keurig opgerold zit in een soort van boon. Is de boon rijp, dan springt deze open en de veer ontrolt zich en het zaadje wordt soms enkele meters ver weggeschoten. Een slimme truc, zo komt het zaad terecht op een open plek en kan gaan groeien. Zo kunnen planten zich ook verplaatsen, telkens naar vruchtbaardere grond. Sommige zaadjes worden verspreid door vogels, heel simpel, de vogel eet de vruchten en poept de zaadjes uit. En zo zijn er ook zaden met een lekkernij eraan, de zogenaamde mierenbroodjes. Mieren nemen dergelijke zaden mee, het gaat ze dan om het mierenbroodje, niet om het zaadje, dat valt er onderweg meestal wel vanaf en vindt zo een goede groeiplaats.

Kennen

Als u nog meer wilt weten, kom dan beslist eens kijken in Natuurtuin Kandoel, diverse mensen staan klaar om uw vragen te beantwoorden. Ook de imkers zullen hun kennis met u delen, leden van Ambrosius wijden u in, in de wonderlijke wereld van de honingbij. Kom kijken en verwonder u over de mooie natuur en leer deze beter kennen.

Christ Grootzwagers, Natuurvereniging Ken en Geniet.