De Stichting Welzijn Ouderen Dongen (SWOD) kreeg voor een periode van twee jaar subsidie voor het project ‘Samen zicht op eenzaamheid’. Na afloop van het project kon SWOD een aantal zaken structureel aanbieden, dankzij financiële steun van de gemeente. Colinda Blous, Bianca Haarbosch en Pieter Domen van SWOD vertellen.

door Lia van Gool

Eenzaamheid op de kaart

“Toen wij begonnen ging het vooral om elkaar ontmoeten, voor de gezelligheid. Eenzaamheid is meer dan alleen het gevoel dat mensen hebben. Wij vonden het belangrijk om te kijken of het zou lukken om eenzaamheid in Dongen, samen met anderen, op de kaart te zetten”, zegt Pieter Domen. De vrijwilligers van de SWOD zijn geïnformeerd over het project en hebben trainingen gehad. “Het beeld om het zicht op eenzaamheid te verbreden is gelukt. Het kernteam is er nog niet mee klaar, omdat door de waan van de dag, de nadruk niet op eenzaamheid ligt.”

Schroom

Er kwamen plannen om met andere organisaties zaken met betrekking tot eenzaamheid op te pakken. “Het was een uitdaging om samen dingen uit te dragen in de praktijk”, was de ervaring van Bianca Haarbosch. Pieter vult aan: “Mensen hebben vaak schroom om te praten over eenzaamheid. Daar praat je niet over. Wij hebben, door bijeenkomsten, geprobeerd om te laten zien dat eenzaamheid normaal is, dat het bij het leven hoort. Hoe je er, op een bepaalde manier, mee om kunt leren gaan.” Eenzaamheid hoort bij het leven, vindt Colinda Blous. “Als je er last van krijgt, is het lastig voor mensen om dat kenbaar te maken.”

Welzijnslandschap

De drie medewerkers van SWOD hebben veel geleerd van de trainingen. “Wij zijn er anders naar gaan kijken. Wij hebben ook gekeken naar onze vrijwilligers. Zij moeten goed toegerust zijn om de signalen op te pakken. Het is niet vanzelfsprekend dat onze (161) vrijwilligers zomaar signalen oppakken, Wij moeten hen ondersteuning geven.” Ook vrijwilligers en professionals van andere organisaties zijn bij het project betrokken. “Mensen, die vanuit deze organisaties, ‘achter de voordeur komen’. Het hele welzijnslandschap is erbij betrokken.”

Sociale vaardigheden

Eenzaamheid zat niet zo scherp op het netvlies, was de ervaring van Pieter Domen. “Mensen verleren, doordat zij weinig sociale contacten hebben, ook hun sociale vaardigheden. Zij zeggen niet meteen ja als vrijwilligers iets aan eenzaamheid willen doen. Je staat er niet bij stil dat je door eenzaamheid je sociale vaardigheden kan verliezen.” Stichting Welzijn Ouderen Dongen probeert door allerlei activiteiten mensen te motiveren om mee te doen en het huis uit te gaan. Colinda Blous: “Wij organiseren beweegactiviteiten, waar op locatie de mogelijkheid is om koffie te drinken. Zo sporten de deelnemers niet alleen, maar krijgen zij ook sociale contacten. Voor de jongere senioren (vanaf zestig jaar) kan dat preventief werken.”

Zomer- en winteractiviteiten

Wat ook goed werkt, zijn de Zomeractiviteiten voor ouderen, die SWOD al een aantal jaren organiseert. “Er komen zo’n elfhonderd aanmeldingen binnen. Dat is heel mooi. De Zomeractiviteiten zijn ‘booming’. Wij hebben ook een aantal winteractiviteiten. Als die voorbij zijn, vragen mensen al naar de activiteiten voor de zomer. Mensen hebben er behoefte aan. Het is een tijd dat kinderen, kleinkinderen en mantelzorgers op vakantie zijn. Door de Zomeractiviteiten voelt het voor de deelnemers alsof zij vakantie hebben rondom hun eigen huis.”

‘Samen de dag door’

Uit het project ‘Samen tegen eenzaamheid’ zijn twee activiteiten naar voren gekomen, die structureel worden aangeboden, zoals ‘Samen de dag door’. “Mensen kunnen dan, zonder indicatie, één keer per twee weken naar Mariaoord. Mensen worden daar ‘ontzorgd’. Zij brengen de dag samen door, eten samen, gaan wandelen. Het is ook bedoeld voor mantelzorgers en mensen met een klein netwerk. Het draait hierbij om elkaar laagdrempelig te ontmoeten en zo misschien een stap durven zetten naar andere activiteiten. Dat is mooi en waardevol. Als dit er niet was, zitten mensen thuis. Deze activiteit is ook een ontlasting voor mantelzorgers.”

Kaartje

Een voorbeeld van wat de bijeenkomsten bij Mariaoord op kunnen leveren is het volgende. Van een echtpaar mankeert de man allerlei dingen. De vrouw is regelmatig bij de bijeenkomsten geweest van ‘Samen de dag door’. Toen de vrouw niet kon komen, omdat haar man haar nodig had, heeft de groep een kaartje gestuurd. “Dat is ‘life-changing’, het heeft impact, het is bijzonder. Je merkt op zo’n moment dat je ergens bij hoort, dat je meetelt. Wij willen vaak te groot denken, dat is niet nodig.”

‘Hoe gaat het met u’

Een andere activiteit is de ‘Hoe gaat het met u’-gesprekken. Deze zijn op individuele basis en worden gevoerd door vrijwilligers die daarvoor zijn opgeleid. “De vraag ‘hoe gaat het met u?’ wordt vaak automatisch gesteld en er wordt niet geluisterd naar het antwoord. De vrijwilligers proberen de diepere laag achter het antwoord te horen en te luisteren naar het verhaal zonder er tussen te komen met een eigen mening, verwachting of onzekerheid.” De gesprekken zijn op een gevoel van gelijkwaardigheid. Colinda: “De vrijwilliger die de gesprekken voert, is ook al op leeftijd. Het voelt anders dan praten met een professional. Het zijn gesprekken van mens tot mens, met tijd voor het verhaal achter de vraag.”

Up-gesprekken

Ook organiseert SWOD ‘UP-gesprekken’ met een bepaald thema, zoals bijvoorbeeld ‘mijn ouderlijk huis’. “Mensen gaan met elkaar in gesprek, herkennen verhalen van elkaar of zij komen samen op onderwerpen die er op dat moment toe doen in hun leven. Het was ontzettend mooi als je ziet hoe open die gesprekken waren en hoe mensen zich kwetsbaar opstellen. Deze bijeenkomst wordt dit jaar herhaald.” En, zo merkt Pieter op: “Het is niet vanzelfsprekend dat ouderen met elkaar over dit soort onderwerpen praten en het is zeker niet voor iedereen geschikt, maar het brengt mensen op een verrassende manier bij elkaar.”

Investeer in contacten

Tot slot geven Colinda, Bianca en Pieter nog een tip voor mensen die nog niet zo oud zijn: begin vanaf je 55ste al te investeren in het investeren en onderhouden van contacten. Dat helpt je als je ouder wordt!

Contactgegevens

Wie meer wil weten over de activiteiten van SWOD op het gebied van eenzaamheid, contacten en allerlei andere zaken, kan contact opnemen. Medewerkers van SWOD zijn op werkdagen bereikbaar tussen 09.00 uur en 11.30 uur. Het kantoor is gevestigd aan Dongepark 1 (in het gebouw van Mijzo/De Volckaert). Telefoonnummer: 0162-375296, email: info@swodongen.nl en website www.swodongen.nl.