Hoe vaak gebeurt het niet, dat je ergens langs komt en je denkt, joh hier stond gisteren toch nog een boom. Het gebeurt binnen de bebouwde kom, maar zeker zo vaak in natuurgebieden, gebieden waarvan je denkt, daar worden bomen beschermd. Toch is het niet zo vreemd, dat er soms grootschalig gekapt wordt, er is altijd wel een reden. Zo is men al langer bezig zogenaamde exoten uit bosbestanden te verwijderen. Exoten hebben minder vijanden en groeien over het algemeen harder, een nadeel voor onze inheemse bomen. Neem de Amerikaanse eik, deze werd indertijd aangeplant voor zijn snelle groei, toen men nog dacht, dat dit veel geld op zou leveren. Gebleken is echter, dat deze bomen minder geschikt zijn voor ons Nederlandje, onze insecten bezoeken deze boom nauwelijks. Onze inheemse eiken kwamen erdoor in de verdringing, dus kappen die Amerikanen.
Kevervraat
In de tijd van de opkomst van de steenkoolmijnen had men stuthout nodig. De toenmalige speculanten, vaak verzekeringsmaatschappijen, kochten woeste gronden aan en plantten die vol met naaldbomen. Dit hout was geschikt voor het stutten van de mijngangen, want bij instortingsgevaar kraakte het hout en kon men nog op tijd wegkomen. Hele naaldboomplantages verschenen in Nederland; er was immers geld aan te verdienen. Echter besloot men om de steenkoolmijnen te sluiten, waardoor het naaldhout oninteressant werd en de markt instortte. Onderhoud van de naaldbossen bleef veelal achterwege, de bestanden werden nauwelijks meer gedund. De bomen verpieterden, daarbovenop kenden we een drietal erg droge jaren, de doodsteek voor naaldbomen. Door de droogte werden naaldbomen extra zwak en vormden zo een gemakkelijke prooi voor kevers. Deze vielen de bomen massaal aan en vraten onder de schors hele gangenstelsels, wat leidde tot veel dode bomen, die juist nu gekapt worden. Meer over dit onderwerp kunt u te horen krijgen tijdens een wandeling met Natuurvereniging Ken en Geniet in Boswachterij Dorst op zaterdagochtend 23 november. Gids Jeroen Nusselein gaat u de aangetaste bomen laten zien en vertellen over de aanval van de schorskevers.
Hoornaar
U hebt er vast al wel van gehoord: de plaag van de Aziatische hoornaar. Ook dat is weer een exoot. Hier in ons land terechtgekomen door onze internationale handel; Nederland staat bekend om zijn handel. Veel komt uit de meest exotische landen, en dan wil er tussen al die vrachten ook wel eens wat meeliften. Juist die exotische insecten, dieren en planten hebben in ons kikkerlandje geen vijanden. Vogels kennen in dit geval de Aziatische hoornaar gewoonweg niet en zo kan die zich ongebreideld uitbreiden. Ze bouwen geweldige nesten, meer dan een meter in doorsnee. U hebt ze vast al een keer gezien, live of in de media. De Aziatische hoornaar vreet zich vol met insecten en is zeker bij bijenkasten te vinden. Logisch, want die vormen voor de Aziatische hoornaar een soort van warm buffet. Hij hoeft maar voor de ingang te gaan zitten en de een na de ander komt voorbij. Gemakkelijker kan je geen prooi vinden.
Amerikaanse kreeft
Wie regelmatig op stap gaat en een waterrijk gebied opzoekt, zal hem beslist al een keer gespot hebben. De Amerikaanse kreeft heeft zich in sloten en beken enorm voortgeplant, ook weer omdat deze hier geen natuurlijke vijand heeft. De inheemse fauna, bestaande uit kikkers, vissen en andere waterbewoners, is de klos. De kreeft slaat toe en vreet sommige wateren helemaal leeg. Bestrijden is moeilijk, want hoe vang je miljoenen kreeften weg uit al die wateren? De populatie breidt zich dus steeds verder uit. Natuur staat helaas op een lage plaats op het podium; er is weinig aan te verdienen en beleidsmakers zien de ramp die zich voordoet niet.
Les
Nog steeds heeft men geen lering getrokken uit eerder verspreide plagen van exoten. We zullen er mee moeten leven, net als we geleerd hebben te leven met de indertijd geïmporteerde bisamrat, het konijn, enzovoort. Planten zoals de Japanse duizendknoop, balsemien, Amerikaanse vogelkers, springzaad, enzovoort. Het inperken van deze exoten kost erg veel inspanning en geld, ons geld, want wij als burgers zullen voor de kosten opdraaien via allerlei belastingen. Het is echt niet zo dat de veroorzaker betaalt. Kijk maar eens naar onze luchtvervuiling. Steeds meer feiten komen boven water; vervuilers zijn al geruime tijd bekend. En als we het toch over water hebben, dan pakken we dat er ook maar gelijk bij, want schoon drinkwater is ook al niet meer vanzelfsprekend, zelfs niet in ons waterrijke land.
Geniet
Toch is het zaak niet alleen in het negatieve nieuws te blijven hangen, al is het niet verkeerd dit in de gaten te houden. De mens is op deze aardbol om ook te genieten, dat moet u zeker niet vergeten. Ga op pad en geniet nu het nog kan van de prachtige herfstkleuren, want na de eerste wat stevige vorst is het gedaan met de pracht en praal van onze bomen. De bladeren vallen al massaal op de grond om de boom te beschermen; belangrijke stoffen die in het bladgroen zitten, heeft de boom teruggenomen. Het blad vormt een nieuwe voedingsbodem voor de boom waaraan het blad groeide. In een tuin waar genoeg bodemleven aanwezig is, komt er beweging. Tal van diertjes slaan hun slag en vreten van het blad; wormen scheiden vervolgens een kostbaar goedje af, voeding voor uw bodem. Wat zit de natuur dan toch mooi in elkaar, tenminste als je er weet van hebt. Laat het blad dus liggen waar het kan.
Cursief: Natuurman Christ, Natuurvereniging Ken en Geniet