Suprise

Het is vandaag 5 december voor velen een dag met een verrassing, wat zou er in de schoen zitten? Vroeger wisten we het wel dat was een dag dat we peeën stamp kregen. Toen kenden we eigenlijk de reden nog niet, maar we waren er wat blij mee. Zou daarom Dongen het peeënrijk geworden zijn? Sommigen zullen nu verzuchten vroeger was alles beter, maar of dat daadwerkelijk zo is. Ik weet wel dat we ons vroeger nergens druk om maakten, als we de vogeltjes wilden voeren bijvoorbeeld, dan zorgeden we voor zaad uit de natuur. Nu is daar handel in gekomen, want overal zie je wel aanbiedingen van vogeltjesvoer in de winkels. Maar ook dat is alweer verdacht geworden, dit door gebruik van insecticiden.

Voeren

Toch zullen we de tuinbezoekers van harte welkom heten aan de tafel die voor hen klaar staat. Soms ga je jezelf afvragen, waar zijn we nu toch allemaal mee bezig, dat zelfs het voeren van vogels al niet meer kan. Alles moet grootschalig, dus supergevoelig voor plagen, want hoe groter het vel, hoe groter de kans op plagen. En plagen dat mag niet, dus komt de grote kar met gif tevoorschijn. Vroeger had je overal nog houtwallen, daarin konden de vogels zich schuil houden, vogels die maar al te graag op het bouwland hun kostje bij elkaar scharrelden.

Natuurinclusief

Nu wordt er ingezet op extra subsidies voor hen die iets doen voor de natuur. Hopelijk gaat dit werken en krijgen we daadwerkelijk een stuk van het landschap terug, zoals we dat kennen van vroeger. Natuur en landbouw, het moet te combineren zijn, met wat goede wil. Wat zou het schitterend zijn als er plaats komt voor natuurlijke bestrijding van plagen. Zelf vrees ik echter, dat het allemaal bij plannen, woorden en subsidies zal blijven. Het romantische beeld zoals we dat kennen uit het verre verleden kennen we niet meer. Alles moet groter, sneller en optimaler.

Natuur

Wat is natuur, in Nederland kennen we weinig natuur, die uit zichzelf ontstaan is. Bossen zijn immers aangeplant, niet voor het mooie, maar vaak voor de houtopbrengst. Veel van deze bossen zijn aangeplant op bezittingen van grondspeculanten, als verzekeringsmaatschappijen. Pas veel later werden er gebieden opgekocht door natuurorganisaties. Staatsbosbeheer, de naam zegt het al, was zeker in het verleden een bosbeheerder, die bos aanplantte puur voor de houtopbrengst. Op veel plekken kun je dat nog steeds zien, houtakkers noemen ze dat. Bomen in lange rijen, waar onderhoud gemakkelijk plaats kon vinden. Alles netjes op een rij, mooi op dezelfde afstand werden de bomen geplant. Dicht opeen zodat de bomen recht omhoog zouden groeien en je kaarsrechte bomen kreeg. Daar kon je dan kwalitatief goede planken van zagen. Na een aantal jaren werd het bos gedund, om de blijvers ruimte te geven.

Plagen

Deze manier van bosbouw had echter ook zijn nadelen, eigenlijk precies zo als in de huidige landbouw. De grote percelen met dezelfde soort bomen, waren extreem gevoelig voor plagen. Insecten maakten daar maar al te graag gebruik van en tasten zo het hout aan. Ook nu kun je dat bijzonder goed zien in onze omringende bossen. Een aantal droge jaren, wat slecht is voor met name naaldhout, zorgde voor extra gevoeligheid van dit bomenbestand. Door die droogte verzwakte het immuunsysteem van het bos. Kevers sloegen toe, kevers die bij een gezonde boom weinig kwaad konden. Echter verzwakte bomen, waren een gemakkelijk slachtoffer.

Letterzetter

Een kevertje met de naam letterzetter, dat was een gewiekste vijand van het zwakke naaldhout. Dit kevertje vrat zich door de schors naar binnen en deed daar zijn verwoestende werk. Het vrat een broedkamer uit en legde er eitjes. De nakomelingen kwamen in een gespreid bedje, volop te eten, zomaar net voor je neus. Ze vraten gangen in het hout, op zich nog niet zo erg, maar ze deden ook hun behoefte in die gangen. Gevolg sapstromen, die normaal het voedsel uit de bodem naar de naalden voerden raakten verstopt. Vele bomen stierven zo af.

Klagen

Als je dan, net als ik in het groen door het bos loopt, wordt je door wandelaars aangesproken, over het kappen van zoveel bomen. Men weet niet wat de reden is, dus doe ik dan mijn verhaal. Aangetast hout wordt weg genomen, dit om plagen te verminderen. Meestal komt er gemengd bos voor in de plaats, maar dat groeien heeft even wat tijd nodig. Van nature schieten er al snel berken op en eiken, het zaad van deze inheemse bomen zit nog in de grond. Door het kappen van de naaldbomen, komt er meer licht en lucht op de grond en zaden die daar al lang lagen krijgen de kans om te ontkiemen.

Kans

Als mensen moeten we natuurontwikkeling de kans geven, soms is ingrijpen dan niet nodig. Ook in uw eigen tuin kun je zo leuke dingen bereiken, gewoon door minder te doen. Winterklaar maken van een tuin, je wordt er in de media dood mee gegooid, maar is het wel nodig? Een beetje rommelige tuin is juist voor insecten en vogels bijzonder aantrekkelijk. Ze kunnen tussen de bladeren en stapeltjes snoeihout hun kostje bij elkaar scharrelen. Juist in het winterseizoen, zie je in tuinen dikwijls meer soorten vogels als in de natuur. Daar moeten we zuinig op zijn, dit moeten we koesteren. En hebt u een keurig gemaaid gazon, hark daar dan de bladeren vanf, maar gooi die niet weg, maar leg ze tussen uw struiken. De struik is er blij mee, maar ook de merel, de lijster, de egel en tal van andere snoepers.

Natuurman Christ, Natuurvereniging Ken en geniet.